Resûlullah (sav)'in şahsiyetindeki en bâriz unsur güzel ahlâk idi. Bu hususta "Ben ancak güzel ahlâkı tamamlamak için gönderildim" buyurmuş ve bu vesileyle risaletin gayesini de ortaya koymuştur.

Peygamberimiz her yönüyle Kur'an ahlâkına sahip idi. Hz. Aişe'nin ifadesiyle "O'nun ahlâkı Kur'an'dı." Bu yönüyle Resûlullah (sav) canlı Kur'an idi.

Tek gayesi insanları Hakk'a taşımak olan Peygamberimiz, her işi yerli yerinde, bir ölçü dahilinde, ifrat ve tefrite varmadan yapardı.

Kendisinde engin bir merhamet duygusu hakimdi. Nefsine karşı yapılan her türlü haksızlığı affetmiş, intikam almayı düşünmemiştir. Taif'de taşlandığı ve bir bağa sığındığı gün Cebrail (as) gelerek: "Ya Muhammed! İster misin, Allah şu iki dağı birbirine yaklaştırsın da bu kavmi helâk etsin?" Bunun üzerine Resûlullah şu duayı yapmıştır: "Allah'ım! Muhakkak ki bu kavim Seni ve Beni bilmiyor. Onlara hidayet nasip eyle."

Böyle bir merhamet abidesi olan Peygamberimiz, cömertlik, sabır, yumuşaklık vb. vasıflarda da doruk noktadaydı.

Cabir b. Abdullah'dan rivayet edildiğine göre, "Peygamber'den ne istenmiş ise asla reddetmemiştir" (Buharî-Müslîm).

İbn-i Abbas ise O'nun cömertliğini şöyle anlatıyor: "Peygamber herkesten daha cömert idi. İyilik konusunda rüzgârdan daha hızlı bir şekilde cömertlikte bulunurdu" (Buharî-Müslîm).

Resûlullah hayatı boyunca türlü çile, meşakkat ve eziyete tahammül etmiş, Allah'ın dinini tebliğ konusunda alaylara ve çirkin sözlere maruz kalmış, açlık ve yoksulluk çekmiş, bunların hepsine sabretmiştir.

Allah'ın Resûlü, insanlara karşı yumuşak davranır ve ashabını da böyle davranmaya teşvik ederdi. Son derece tevazu sahibi ve alçak gönüllüydü. Rastladığı kimseye önce kendisi selam verir; köle, hizmetçi, efendi her kim olursa olsun davetine icabet ederdi, kimseyi geri çevirmezdi.

Resûlullah (sav)'deki bu üstün ahlâkın kaynağı bizzat Cenab-ı Hak tarafından terbiye edilmiş ve her nefesinde Allah ile beraber olmasından dolayıdır. Her an Allah'ın huzurunda bulunan ve O'nun tecellilerine mazhar olan Peygamberimiz, bu hâlin bir neticesi olarak her davranışıyla ahlâk güzelliğine bir örnek teşkil etmiştir.